Czy czystek jest tak wartościową rośliną jak twierdzą jego producenci? Czy faktycznie ta roślina to kamień filozoficzny? A może bujda mająca na celu zamieniać w złoto konta producentów?
Czy warto spożywać napar z czystka?
Od pewnego czasu zauważalny jest silny trend osób dbających o zdrowie do spożycia naparu z czystka. Jednak czy faktycznie badania naukowe potwierdzają obiegowe opinie? Czy czystek jest tak wartościową rośliną jak twierdzą jego producenci? Czy faktycznie ta roślina to kamień filozoficzny? A może bujda mająca na celu zamieniać w złoto konta producentów?
Czym jest czystek?
Czystek to roślina z rodziny czystkowatych. Jednak kto bardziej wnikliwie przestudiuje dane o tej roślinie odkryje, że czystek nie jedno ma imię a jego gatunków jest co najmniej 19, niektóre źródła mówią nawet o 29 gatunkach. Rozbieżności biorą się stad że czystek bardzo łatwo hybrydyzuje.
Cistus incanus to tak naprawdę czystek siwy a nie czystek kreteński, który znany jest pod nazwą Cistus creticus. W internetowych źródłach czy tez na stronach producentów obie rośliny bardzo często są mylone. Niewykluczone iż jest to celowe działanie, gdyż czystek kreteński ma znacznie bogatszą kartotekę jeśli chodzi o badania naukowe mające potwierdzać jego skuteczność. Fakt mnogości gatunków czystka powoduje wrażenie, iż jest to roślina delikatnie mówiąc tajemnicza. Dla niezłomnych fanatyków magicznych roślin może być to walorem jednak obiektywnie patrząc jest to nie lada problem utrudniający weryfikację skuteczności czystka, ze względu na fakt iż nie wiemy jaki gatunek nasze ziółka zawierają.
Jakie działanie przypisywane jest czystkowi?
Obiegowe opinie nadają czystkowi szerokie spektrum działania, wśród danych które udało mi się znaleźć w internecie spotkałem twierdzenia, że substancje zawarte w czystku wykazują następujące działanie działanie:
- neutralizują wolne rodniki
- zmniejszają stan zapalny,
- wzmacniają odporność,
- działają antybakteryjnie,
- poprawiają samopoczucie,
- zmniejszają nasilenie alergii,
- usprawniają trawienie.
To nie koniec bo natknąć możemy się na bardziej spektakularne efekty picia naparu z czystka wedle których potrafi on:
- wyleczyć boreliozę,
- wyleczyć reumatyzm,
- wyleczyć raka
Oczywiście człowiek twardo stąpający po ziemi nie uwierzy, że napar z jednej rośliny potrafi zastąpić całą służbę zdrowia oraz apteki jednak pojawia się myśl, że nawet jeśli wszystko to jest przekoloryzowane to picie naparu nadal można traktować jako swego rodzaju kurację.
Co na temat czystka mówi literatura fachowa?
Niestety większość badań wskazujaca pozytywny wpływ na organizm dotyczy czystka kreteńskiego. U nas niestety gatunki czysta są bardzo często mylone. Niepodważalnym faktem jest iż substancje zawarte w czystku wykazują działanie przeciwbakteryjne. Potwierdza to kilka badan naukowych a wyniki ich są zgodne. Niestety i tutaj nie jest az tak kolorowo ponieważ za działanie przeciwbakteryjne odpowiadają związki lipofilne( rozpuszczalne w tłuszczach) stąd też można wnioskować iż napar wodny nie będzie w nie szczególnie bogaty[1,2].
Kolejne badania wskazują, iż substancje zawarte w czystku mają działanie cytotoksyczne. Stad zapewne wniosek, że czystek ma działanie przeciwnowotworowe. Niestety badania przeprowadzone zostały jedynie na komórkach a w warunkach in vitro wiele substancji roślinnych wykazuje takie działanie. Niestety kiedy przychodzi do badan na żywych organizmach lub co najbardziej miarodajne na ludziach czar pryska. Dla czystka na stan obecnej wiedzy także nie ma przesłanek aby sądzić, że działa przeciwnowotworowo na organizm ludzki[3].
Działanie antyoksydacyjne( przeciwutleniające) jest jak najbardziej potwierdzone w przypadku czystka jednak warto wspomnieć, że substancje o działaniu przeciwutleniającym masowo występują w codziennie spożywanych przez nas produktach roślinnych. Poza dobrze znana przez wszystkich zielona herbatą silne działanie antyoksydacyjne wykazują miedzy innymi jabłka, maliny, jagody, truskawki, winogrona czy też kawa. Niewątpliwie przeciwutleniacze to nic nadzwyczajnego w przypadku produktów roślinnych[4].
Podsumowując jeśli odczuwasz poprawę samopoczucia dzięki spożyciu naparu z czystka możesz spożywać go dalej, brak jest przesłanek naukowych jakoby czystek miał szkodzić w jakikolwiek sposób zdrowiu. Jednak pamiętaj przy dzisiejszym stanie wiedzy opartej nie na obiegowych opiniach a rzetelnych badaniach naukowych brakuje niepodważalnych argumentów aby wychwalać tą roślinę pod niebiosa. Na rynku dostępnych jest wiele roślin o może mniej spektakularnych ale za to pewnych efektach stosowania.
Bibliografia:
- Demetzos C i in. Composition and antimicrobial activity of the essential oil of Cistus creticus subsp. Eriocephalus Planta Med. 1997 Oct;63(5):477-9
- Hutschenreuther A i in. Growth inhibiting activity of volatile oil from Cistus creticus L. against Borrelia burgdorferi s.s. in vitro. Pharmazie. 2010 Apr;65(4):290-5
- Hatziantoniou S Cytotoxic and antitumor activity of liposome-incorporated sclareol against cancer cell lines and human colon cancer xenografts. Pharmacol Res. 2006 Jan;53(1):80-7. Epub 2005 Oct 25
- Sadhu SK i in. Prostaglandin inhibitory and antioxidant components of Cistus laurifolius, a Turkish medicinal plant.J Ethnopharmacol. 2006 Dec 6;108(3):371-8. Epub 2006 Jun 2.